«Мұхамедхан Сейітқұлов – қазақ халқының рухани элитасының жарқын өкілі»

Осындай атаумен 30 сәуір сағат 15.00-де А.С. Пушкин атындағы Шығыс Қазақстан облыстық кітапханасы көрнекті мәдениет қайраткері және ағартушы, Алаш меценаты, алашордашылардың серігі, кәсіпкер және ислам оқытушысы Мұхамедхан Сейітқұловтың туғанына 155 жыл толуына орай Zoom платформасында онлайн-кездесу өткізеді.

Гуманитарлық пәндердің ғалымдары мен педагогтары (тарихшылар, филологтар, психологтар), сондай-ақ жастар осы көрнекті тұлға туралы естеліктердің маңызды аспектілерін талқылайды.

Келесі сұрақтарға ерекше назар аударылады:

- Мұхамедхан Сейітқұловтың бай мұрасын мектептердің, колледждердің және жоғары оқу орындарының білім беру бағдарламаларына қосу;

- «Әке мен бала», «Үй - ағарту және мәдениет орталығы ретінде», «Отағасы -Мұхамедхан Сейітқұлов» сияқты рухани мұраның негізгі тақырыптарын талқылау арқылы нағыз патриоттың қоғамдағы рөлі;

- көшелер, мектептер мен мәдени нысандардың атауы арқылы ұлықтау.

Мұхамедхан Сейітқұлов Қазақстанның мәдениеті мен ғылымының дамуына елеулі үлес қосты. Ол тек меценат және ислам мұғалімі ғана емес, сонымен қатар қолжазбаларды сақтаушы, эпос жинаушы әрі кәсіпкер болды. Оның Семей қаласындағы үйі зияткерлік өмірдің орталығына айналды: мұнда Мұхтар Әуезовтің пьесасының алғашқы репетициялары өтті, қазақ зиялыларының көрнекті өкілдері жиналған.

Сейітқұлов көптеген тарихи тұлғалардың тағдырында маңызды рөл атқарды. Оның батылдығының арқасында Шәкәрім Құдайбердіұлы мен Міржақып Дулатов түрмеден құтқарылды. Ол Әлихан Бөкейхановтың Семей қаласындағы Заречная слободкаға өзінің тарихи атауы – Алашты қайтару бастамасын қолдады.

Ол достарының қайғылы тағдырымен бөлісті: 1937 жылы атылды. Осы күнге дейін, 88 жыл өтсе де, оның жерленген жері белгісіз.

Әкесінің ісін ұлы - Қайым Мұхамедханов жалғастырды: көрнекті ғалым, ақын және драматург, дәуір тарихшысы және шежіреші, көптеген тарихи тұлғалардың био-библиографы, Қазақ КСР әнұраны мәтінінің авторы, Абайдың тұңғыш музейінің негізін қалаушы. 1951 жылы қамауға алынғанына және 25 жылдық лагерьге сотталғанына қарамастан, ол өзінің сенімінен бас тартқан жоқ. Оның зерттеулері мен азаматтық батылдығының арқасында Абайдың (Абай мектебі) барлық шәкірттерінің шығармалары, Абай мен Шәкәрімнің канондық мәтіндері, сондай-ақ Ахмет Байтұрсынов, Әлихан Бөкейханов, Міржақып Дулатов, Мағжан Жұмабаев, Жүсіпбек Аймауытов және басқа да көрнекті тұлғалардың еңбектері қалпына келтірілді.

Қайым Мұхамедхановтың ғылыми мұрасы қазақ ғылымының тұтас бағыттарының негізіне айналды: қазақ әдебиетінің текстологиясы, абайтану, шәкәрімтану, алаштану, әуезтану, әдеби өлкетану, театрлану, музейтану және т.б.

Бүгінде тарихты қайта қарау және ұмытылған есімдерді жаңғырту дәуірінде әке мен баланы еске алу халықтың рухани тірегіне айнала отырып, ерекше маңызға ие болды.

Кездесуде Мұхамедхан Сейітқұловтың немересі, «Қайым Мұхамедханов атындағы Білім және мәдениет орталығы» ҚБ директоры, профессор, саясат және халықаралық білім беруді дамыту саласындағы философия докторы (PhD in Education)  - Дина Қайымқызы Мұхамедхан сөз сөйлейді.

Педагогтарды, студенттерді, оқушылар мен тарихқа, мәдениетке қызығушылық танытатын барлық азаматтарды осы маңызды диалогқа қосылуға шақырамыз.