"Бір ел - бір кітап-2022" акциясы мұрағат

"Бір ел - бір кітап" республикалық акциясы елімізде 2007 жылдан бері 15 жыл бойы ҚР Мәдениет және спорт министрлігінің қолдауымен Қазақстан Республикасының Ұлттық Академиялық Кітапханасы мен ҚР кітапханалар қауымдастығының бастамасымен өткізіліп келеді.

Акцияның мақсаты – ұлттық әдебиетті насихаттау, тарихи-мәдени және рухани мұраны сақтау, жастарды адамгершілік-патриоттыққа тәрбиелеу, ана тілін құрметтеу.
2022 жылы ұлтымыздың ұлы ұстазы, қазақ ағартушысы, мемлекет қайраткері, лингвист ғалым, әдебиеттанушы, түркітанушы, ақын және аудармашы, қоғам қайраткері және саяси публицист, реформатор, Алаш партиясының мүшесі Ахмет Байтұрсыновтың (1872-1937) туғанына 150 жыл толады.
Биыл «Бір ел – бір кітап» республикалық акциясы Ахмет Байтұрсыновтың ғылыми және әдеби шығармашылығына арналады.
2022 жылы «Бір ел – бір кітап» акциясы бойынша еліміз Ахмет Байтұрсынұлының шығармашылығын келесі бағыттар бойынша зерттейтін болады:
- «Ахмет Байтұрсынұлының ғылыми мұрасы»;
- «Ахмет Байтұрсынұлының әдеби шығармалары»;
- «Ахмет Байтұрсынұлының қанатты сөздері»;

- Қазіргі ғылымдағы Байтұрсыновтану».

Ұлтын ұлықтаған ұлы тұлға

2022 жылы ұлтымыздың ұлы ұстазы, ағартушы, лингвист ғалым, әдебиеттанушы, түркітанушы, ақын, аудармашы, қоғам қайраткері, публицист, реформатор, Алаш партиясының мүшесі Ахмет Байтұрсыновтың туғанына 150 жыл толады. Биыл «Бір ел – бір кітап» республикалық акциясы А.Байтұрсыновтың ғылыми және әдеби шығармашылығына арналады. Осыған орай А.С. Пушкин атындағы Шығыс Қазақстан облыстық кітапханасында ұлт ұстазына арналған «Ұлтын ұлықтаған ұлы тұлға» атты кітап көрмесі ұйымдастырылды.
Көрмеге халқымыздың аяулы перезенті, ғалым Ахмет Байтұрсынұлының ғылыми мұрасы, әдеби шығармалары, қанатты сөздері, қазіргі ғылымдағы Байтұрсыновтану жайлы сыр шертетін әдебиеттер, баспасөз беттерінде жарық көрген тың деректер қойылды.
Ғалым қазақ әліппесі мен қазақ тілі оқулықтарын жазуды 1910 жылдардан бастап қолға алады. Ұстаздың жазған әліппесі «Оқу құралы» деген атпен 7 рет қайта басылып, оқыту ісінде ұзақ әрі кең пайдаланылды. 1926 жылы ғалым «Әліп-бидің» жаңа түрін жазды. Көрме төрінен орын алған «Тіл – құрал» атты үш бөлімнен тұратын шағын кітап тек мектеп оқулықтарының басы емес, қазақ тілін ана тілімізде танудың басы болды, қазіргі қазақ тілі атты ғылым саласының іргетасы болып қаланды. Жалпы қазақ тіл білімін қалыптастырып, зерттеуде А.Байтұрсынұлының «Оқу құралы», «Тіл құрал», «Тіл жұмсар», мұғалімдерге арналған «Баяншы» деген әдістемелік кітаптарының орны айрықша. Халық ауыз әдебиетінің үлгілерін жинап жарыққа шығаруда да қайраткер зор еңбек сіңірді. Әсіресе, көрмеге қойылған әдебиеттер ішіндегі «Әдебиет танытқыш» қазақ әдебиеттану ғылымы мен әдебиет тарихы жөніндегі тұңғыш көлемді еңбегі болып табылады. Сонымен қатар, қазақтың «Ер Сайын» атты эпостық жырына алғы сөз бен түсініктемелер жазып, оны Мәскеуде шығарды. Қазақ ауыз әдебиетінде молынан сақталған жоқтау-жырларын арнайы жүйелеп «23 жоқтау» деген атпен жеке кітап етіп жариялады.
А.Байтұрсынұлы қалдырған бай мұраның тағы бір саласы — көркем аударма. Ол орыс классиктерінің шығармаларын қазақ тіліне аударып, көркем қазынаның бұл саласын байытуға зор үлес қосты. Атап айтсақ, А.С.Пушкин, М.Ю.Лермонтов, С.Я.Надсон сынды бірқатар ақындардың туындыларын аударды. Көрмеге Петербургта «Қырық мысал» деген атпен басып шығарылған Крыловтан аударған өлеңдер жинағы қойылды.
Көрмеге ұсынылған материалдар А.Байтұрсынов мұрасының бүгінгі күні де өзектілігін жоғалтпағанын және әлі де қызығушылық тудыратынын дәлелдейді.
Көрме жыл бойына жұмыс жасайды.